Hát bài chòi Hội An là một loại hình nghệ thuật dân gian kết hợp giữa hát và trò chơi và là nét văn hóa độc đáo của người dân Quảng Nam. Hát bài chòi sẽ diễn ra vào các buổi tối cuối tuần tại khu phố cổ Hội An mang đến những giây phút giải trí thú vị cho người dân và khách du lịch.
Bài chòi Hội An xuất hiện vào thế kỷ 16 và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào 12/2017. Ngày nay, hình thức này nghệ thuật này đã trở thành phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa địa phương. Các buổi hát bài chòi cũng thu hút sự tham gia của cả người lớn và trẻ em, giúp bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống đặc sắc của dân tộc.
Giới thiệu về hát bài chòi Hội An: Trải nghiệm không thể bỏ qua khi đến Hội An
Để tìm hiểu chi tiết về di sản văn hóa phi vật thể hát bài chòi, mời bạn cùng Tour Hội An tìm hiểu chi tiết nội dung sau đây.
Bài chòi là gì và xuất hiện từ bao giờ?
Bài chòi là một trò chơi dân gian đậm chất miền Trung, kết hợp giữa việc chơi bài trên những chiếc chòi cao và hát đối đáp. Trò chơi này thường diễn ra trên những khoảng đất rộng bên bờ sông Hoài, Hội An, Quảng Nam.
Bài chòi Hội An có nguồn gốc từ cuối thế kỉ XVI đầu thế kỷ XVII, khởi nguồn từ việc người dân dựng chòi cao ven rừng để canh thú dữ phá hoại mùa màng. Trong quá trình canh gác, để xua tan nỗi buồn, họ đã nghĩ ra cách giao lưu với nhau bằng những câu hò, câu hát giữa các chòi. Từ hình thức giao lưu ấy, trò chơi kết hợp giữa chơi bài tứ sắc và hát đối đáp dần được sáng tạo, phát triển thành hội bài chòi, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân Quảng Nam.
Ý nghĩa văn hóa của hát bài chòi
- Hát bài chòi thể hiện tư duy sáng tạo và thẩm mỹ của người dân miền Trung qua nhiều thế hệ, phản ánh cuộc sống, sinh hoạt và tâm tư của người dân nơi đây.
- Lời hát bài chòi chứa đựng những câu ca dao, tục ngữ đậm chất dân gian, góp phần giữ gìn hơi thở của văn hóa truyền thống, bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa có nguy cơ bị mai một.
- Nội dung các bài hát thường mang tính giáo dục cao, truyền tải những giá trị đạo đức, lòng tôn trọng đạo lý làm người được truyền từ đời này sang đời khác trong văn hóa Việt Nam.
- Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, hát bài chòi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, góp phần đưa văn hóa Việt ra thế giới.
- Hát bài chòi Hội An ngày nay được tổ chức thường xuyên như một hoạt động du lịch, thu hút du khách và góp phần bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa đến với cộng đồng quốc tế.
- …
Bài chòi Hội An được tổ chức như thế nào?
Hát bài chòi Hội An là một hoạt động mang tính cộng đồng cao, tạo nên không gian sinh hoạt văn hóa lành mạnh và vui tươi. Do đó, nó thu hút rất đông khách du lịch trong và ngoài nước tham gia thưởng thức.
Thời gian biểu diễn bài chòi Hội An
- Địa điểm: Vườn tượng An Hội, TP. Hội An, tỉnh Quảng Nam
- Thời gian: 19h tối thứ 7 – chủ nhật hằng tuần
- Giá thẻ bài: 20.000 VNĐ/thẻ bài
Cách chơi bài chòi
Hát chòi thường được tổ chức dưới hình thức một lễ hội truyền thống, đặc biệt phổ biến vào dịp Tết Nguyên. Trong lễ hội này, người ta dựng lên 9 hoặc 11 chòi thành hai dãy đối diện, mỗi bên gồm 5 chòi cao khoảng 2-3 mét, đủ chỗ cho vài người ngồi, cùng một chòi trung tâm (chòi mẹ) dành cho các vị chức sắc địa phương.
Trò chơi sử dụng bộ bài tam cúc cải tiến gồm 33 lá, với những tên gọi mộc mạc như: nhứt nọc, nhì nghèo, ông ầm, thằng bí, lá liễu,… được vẽ trên giấy và dán lên thẻ tre.
Bộ bài chia thành ba pho:
- Pho văn: ông Ầm, bánh hai, ba bụng, tứ tượng, ngũ ruột, sáu ghe, bảy liễu, tám miểng, chín cu, chín gối.
- Pho vạn: bạch huê, nhứt trò, nhì bí, tam quăng, tứ móc, ngũ trợt, lục chạng, thất vung, bát bồng, cửu điều.
- Pho sách: Thái Tử, nhứt nọc, nhì nghèo, ba gà, tứ sách, năm dụm, sáu bưởng, bảy thưa, tám dừng, cửu chùa.
Mỗi pho có 10 lá, cộng thêm 3 lá bài đặc biệt để đủ số lượng. Khi cuộc chơi bắt đầu, người hô bài (gọi là anh hiệu) sẽ xốc ống bài, rút ra một lá và xướng tên con bài kèm theo một câu thai hoặc câu ca dao liên quan. Người chơi nào nhận ra con bài trong chòi của mình thì gõ mõ, báo hiệu để nhận phần thưởng. Khi trúng ba lá bài, chòi đó sẽ “tới”, tức là chiến thắng, và được tặng thưởng cùng với việc cắm lá cờ nhỏ lên chòi để đánh dấu.
Cuộc chơi trở nên sôi động hơn nhờ ban nhạc cổ truyền, với đờn cò, kèn, sanh, và trống, hòa tấu mỗi khi có chòi “tới”, mang đến không khí náo nhiệt và đầy vui tươi cho lễ hội.
Hát bài chòi Hội An
Bài chòi bao gồm hai loại hình chính là trò chơi bài chòi và hát bài chòi. Lời hát bài chòi tại Hội An, Quảng Nam có bốn làn điệu cơ bản: xàng xê, hồ quảng, xuân nữ và cổ bản. Sự độc đáo của lời hát bài chòi nằm ở chỗ nó kết hợp nhịp nhàng giữa các làn điệu dân ca Nam Bộ và phong cách biểu diễn tuồng. Các nghệ sĩ bài chòi còn sáng tạo thêm nhiều điệu lý và câu hò mới như hò Chèo thuyền, hò Khoan, hát Ru con và vè Quảng.
Dân ca bài chòi ở Hội An được thể hiện bởi những anh Hiệu, chị Hiệu. Người hô hát bài chòi cần phải tập trung cao độ để nhận biết quân bài được rút ra và ứng tác câu hát phù hợp. Họ không chỉ phải có khả năng hô hát tốt mà còn cần sự dí dỏm, duyên dáng và tài ứng biến linh hoạt. Chính những anh Hiệu, chị Hiệu này là những người “giữ hồn” cho bài chòi Hội An, duy trì và lan tỏa sức sống của loại hình nghệ thuật độc đáo này.
Ngoài việc trải nghiệm nghe hát bài chòi Hội An, phố cổ còn hấp dẫn khách du lịch bởi có nhiều điểm đến hấp dẫn khác. Có thể kể tới như chùa Cầu, hội quán, nhà thờ tộc, chùa chiền, đền miếu,… Để tận hưởng trọn vẹn thời gian vui chơi tại Hội An, đừng quên liên hệ với Tour Hội An để có những trải nghiệm thú vị và đáng nhớ nhất.
Tour Hội An là đơn vị cung cấp các tour Hội An 1 ngày giá rẻ giúp du khách có thể trải nghiệm phố cổ trọn vẹn. Trong tour của chúng tôi, bạn sẽ có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, con người và ẩm thực phố cổ. Còn chần chừ gì nữa mà không liên hệ Tour Hội An để book tour du lịch ngay tại:
- Văn phòng: 06 – 08 Phạm Thiều, An Hải Bắc, Sơn Trà, Đà Nẵng
- Hotline: 0982.744.644
- Email: danangcitytravel@gmail.com
- Website: tourhoian.vn
